Günde 2 uçağı hatalı iniş yapan bir havayolu şirketi sizce kaç yolcuya bilet satabilir? Ya da yılda 5.000 hatalı ameliyat yapan bir hastanede kaç tane hasta gönül rahatlığıyla ameliyat olmayı tercih edebilir? İşte bu soruların oranlarını en aza indirmek için Yalın 6 Sigma var… Peki Yalın 6 Sigma Nedir?
Yalın 6 Sigma (TÖAİK ve DMAIC) Modeli from Özkan Gözütok
Yalın 6 Sigma Nedir?
- Yalın 6 Sigma, verimlilik yönetiminde kullanılan en etkili iki yaklaşımın sentezidir.
- Yalın Yönetim’de değere ve israfa odaklanan Yalın Yaklaşım ile Altı Sigma‘nın güçlü iyileştirme araçlarının birlikte kullanılmasıdır.
- Temel prensipleri 1986 yılında Motorola’da geliştirilen metottur.
- Dünyanın dev şirketleri tarafından uygulanan, iş ve üretim süreçlerinde hataları sıfıra indirmeyi, verimliliği, kârlılığı ve müşteri memnuniyetini sürekli artırmayı hedefleyen modern bir iş metodolojisidir.
Yalın 6 Sigma, mevcut ve elde edilebilir her türlü veriyi bilimsel yaklaşımlar kullanılarak iyileştirmeleri hedefleyen proje odaklı bir ekip çalışmasıdır.
Projeler; kuruluşun stratejilerine, maliyetlerine ve müşteri beklentilerine odaklanır.
Her proje, problemi çözmek için oluşturulan bir ekip tarafından yönetilir. Ekiplere, proje yürütme ve problem çözme teknikleri ile donatılmış Yeşil Kuşaklar liderlik eder.
Yalın 6 Sigma, mevcut ve elde edilebilir her türlü veriyi bilimsel yaklaşımlar kullanılarak iyileştirmeleri hedefleyen proje odaklı bir ekip çalışmasıdır.
Projeler; kuruluşun stratejilerine, maliyetlerine ve müşteri beklentilerine odaklanır.
Her proje, problemi çözmek için oluşturulan bir ekip tarafından yönetilir. Ekiplere, proje yürütme ve problem çözme teknikleri ile donatılmış Yeşil Kuşaklar liderlik eder.
Neden 6 Sigma?
- Fırsatları görmek için…
Şirketler kalite anlamında, üretim anlamında problemler yaşıyorlar. Problemin olduğu yerde fırsatta vardır. Biz bu problemleri çözebilirsek diğer rakiplerimizi geçebiliriz. Problemin olduğu yerde hep bir fırsatta vardır. İyi bir strateji ile fırsatları görebilmek gerekir.
- Kalitesizlik maliyetlerini azaltmak için…
Kalitesizlik maliyeti dediğimizde ilk başta aklımıza gelen Hurdalardır. Aslında sadece hurdalar değilde daha bir çok kalemi vardır. Bekleyen stoklardan tutunda, makine verimliliklerini, enerji israflarını alabilirsiniz.
- Potansiyeli gerçekleştirmek için…
Biz aslında daha iyi ürünler üretebiliriz diyerek potansiyelimizi görebilir ve fark etmemiz gerekiyor.
Potansiyeli Gerçekleştirmek İçin…
Fırsatları Görün...
- Biz bu olgun meyveleri toplamak için farklı farklı kalite araçları kullanıyoruz.
- Mesela hemen toplanacak meyveler için Kaizen’ler, Öneri Sistemi, Problem Çözme Tekniklerini kullanabiliyoruz.
- Orta meyveleri toplamak için Kobetsu Kaizen, 2-3 ay süren projeler uygulanabiliyor. Çünkü projeleri hemen çözemeyebiliyorsunuz.
- En olgun meyvelere ulaşabilmek için bizim daha fazla kalite araçlarına, daha fazla vakte, ve daha fazla analize ihtiyacımız oluyor. 6 Sigma bu kalite araçlarının içerisinde en önemli yere sahip bir araç.
Kalitesizlik maliyetlerini azaltmak için en iyi iyileştirme aracıdır.
- Ekip çalışmasıdır,
6 Sigma bir ekip işidir. Kimse tek başına yapamaz ekibe ihtiyaç vardır.
- Kalite yönetim prensiplerine sadıktır.
Kalite ön plandadır.
- Bilimden yararlanır,
Bilimden yararlanır bunların en önemlisi istatistiktir.
- Sonuç odaklıdır,
İyileştik mi, iyileşmedik mi, neler oldu, müşterinin istediği yere varabildik mi…
- Süreç Yaklaşımını gerektirir,
Süreç önemli burada. Farzlar var. Yaklaşık tane 5 fazdan oluşuyor. Bu farzlarda da girdiler çıktılar var. Bununla ilgili kullanılacak araçlar var önemli bir kısım.
- Toplam Kalite Yönetimi’ne taşır.
Kalitenin sadece şirketlerin bir kalite departmanına ait olmadığı, kalitenin bir güvence mühendisine ait olmadığı, aslında kalitenin şirkette ki herkese ait bir değer olduğunu anlatmaya yarar. 6 Sigma’da bizi Toplam Kalite Yönetimine taşır.
6 Sigma Ne Değildir!
- Sihir değildir!…
İnsanlar bir anda sihirli değnekle her şeyin değişeceğini, şirketin bir anda karlılığını artacağını, müşteri taleplerini karşılanacağını sanarlar.
- Yeni bir buluş değildir!…
En önemlisi yeni bir buluş değil tüm dünyanın kullandığı bir tekniktir.
- Entellektüel bir söylem değil!…
Laf olsun diye 6 Sigma yapılmaz. Yapıyor ama hakkını veriyor muyuz?
6 Sigma’nın Hedefleri Nelerdir?
- 6 Sigma aslında temelde iki şeye odaklanıyor. Bunlardan ilki Hataların Azaltılmasından kastımız hata sayılarımız olabilir, hata oranlarımız olabilir. Biz burada Hataların Azaltılmasını Ortalamayı takip ederek tutuyoruz.
- Bir de Değişkenliğin Azaltılması diye bir kısım var. Değişkenlik dediğimiz aslında Standart Sapma. Yani biz 6 Simga’da elimizde ki verileri bir Ortalamasıyla iki Standart Sapmasıyla ilgilenip sürecimizi hem kontrol altında tutmaya çalışıyoruz hemde müşterinin bizden istediği ortalama civarında toparlamaya çalışıyoruz.
- Hata Nedir?
Hata; müşterinin kendisinin belirlediği ürün Spektlerinin dışında ürün üretmektir. Bu Spektlerin bir ortalama değeri var biz bu ortalamanın etrafında ne kadar hedefe yakın üretim yapıyoruz önemli olan kısımlardan bir tanesi.
- Değişkenlik Nedir?
Biz müşterinin bana verdiği ortalama ve sipekt değerlerine ne kadar yakınım ne kadar uzağım verilerim birbirlerinden ne kadar sapmış bir şekilde geliyor önemli olan kısım burası aslında.
- Değişkenlik ve Hata Kaynakları Nelerdir?
Proseslerin Davranışı
6 Sigma ve Normal Dağılım İlişkisi
2. TÖAİK (DMAIC) Yaklaşımı
6 Sigma ve Normal Dağılım İlişkisi
6 Sigma’da İnsan Kaynakları
Yalın 6 Sigma Roller
- Sarı Kuşak
Projelere destek olup, iyileştirmelerin sürekliliğini sağlayan ve proje öneren ekip üyeleridir.
- Yeşil Kuşak
Değişimi sağlayan proje liderleridir.
- Kara Kuşak
Yeşil kuşaklara rehberlik ederek, değişimi sağlayan ve şampiyonlara destek olan proje liderleridir.
- Uzman Kara Kuşak
Kara kuşaklara rehberlik ve yönetime danışmanlık yapan ve firma profilini analiz ederek projeler üreten liderlerdir.
- Şampiyon
Problemleri çözerek projeyi değerlendiren projelerin yayılımını sağlayan altı sigma lideri ve organizatörüdür.
PPM / DPMO / CTQC Nedir?
DPMO Örneği
Sigma Seviyesi Hesaplama Tablosu
6 Sigma Göstergeleri
Büyük Bir Metropol Örneği;
Türkiye’de Yalın 6 Sigma
- Ford
Ford Otosan Türkiye Genel Müdürü verdiği bir röportajında, birkaç yıl içinde 27000 projenin yer aldığı bir proje çözüm havuzuna sahip olduklarını söyledi. Avrupa’da bir yeşil kuşak büyük boyutlu projeler yapmazken, Ford tüm yeşil kuşaklarının en az bir proje yapmalarını veya bir projede aktif görev almalarını istiyor. Amaçları 6 sigmanın bir yaşam tarzı olması.
- Borusan Limanı
2002-2006 yılları arasında toplam 2043 Borusanlının katıldığı 715 proje tamamlanmıştır, bu projeler Borusan’ a 66 milyon USD tutarında değer sağlamıştır.
- Demirdöküm
Yalın 6 sigma uygulamalarına 11 karakuşak projesi ile başlayan Demirdöküm, değişen rekabet ortamına uyum sağlamak için 6 sigma alternatifini seçerek kendilerine çok şey kattıklarını Altı Sigma Forum Dergisine verdiği bir röportajında söylemiştir. Üst kademeden başlayarak tüm çalışanlara 6 sigma eğitimi veren bu şirket sonuçtan oldukça memnun.
- Sabancı Holding
6 Sigma’yı kendilerine göre içselleştiren Sabancı Holding, SABE (Sabancı Business Excellence – Sabancı İş Mükemmelliği) üyelerinin fikirleri doğrultusunda temel ilkelerini belirleyerek çalışmalarına devam etmektedir. Kalıcı rekabet sağlamak yolunda, 6 sigmayı tüm şirketlerine yaymayı hedeflemektedirler.
- Vodafone
Vodafone, 6 sigma ismini süreç tasarım, süreç güvence, süreç yönetim ve süreç iyileştirme çalışmalarında marka ismi olarak kullanıyor. 6 sigmayı değişime fark atmak için kullanan vodafone, başarısını rakamlarla kanıtlamış durumda.
Pit duraklarında geçen süre bu cümleyi okumanızdan bile kısa sürüyor
Pit stop; motor sporlarında yarış sırasındayken yakıt alımı, sürücü değişikliği, onarım veya lastik değişimi gibi işlerini halledebildiği yerdir. Tabii yarış esnasında uğranılan bir yer olduğu için ekiplerin burada hızlı bir iş çıkarması gerekir çünkü sürücünün yarışa daha fazla vakit ayırabilmesi buna bağlıdır.
İşte bu sebeple de pit duraklarındaki ortalama süre sadece 3 SANİYE. Öyle ki 2019 yılında Red Bull kokpitinde yarışan Verstappen’in 1.82 saniyede pitten çıkması çok konuşulmuştu. Bunun nedeni de en hızlı pit rekorunu elde etmiş olmalarıydı.
Siz bütün bu operasyonu başarılı tamamlamanız için belki 6 Sigma’nin bile üzerinde kalite çalışmalarını yapıyor olmalısınız!
"Kalite asla tesadüf değil, daima akıllı bir gayretin sounucudur." - John Ruskin
**Bu yazı Özkan Gözütok tarafından Düzce Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Toplam Kalite Yönetimi Kalite Maliyetleri Analizi Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Karaş'ın dersi için hazırlanmıştır.
Konuyla İlgili Makale ve Linkler
- “Türkiye’de Yalın 6 Sigma”, https://www.abprojeyonetimi.com/yalin-6-sigma-nedir , Erişim: Ocak 2023.
- “Mühendislik Harikası Olan F1 Araçları Hakkında İnanmakta Zorlanacağınız 11 Özellik”, https://www.webtekno.com/f1-araclari-ozellikleri-h125537.html , Erişim: Ocak 2023.
- “Yalın 6 Sigma Nedir?”, https://www.youtube.com/watch?v=uV67-X8zeaQ , Erişim: Ocak 2023.
